меню
Іздеу
Құрметті ХКГУ Президентінің блогына келушілер!

Біз ХКГУ Президентінің блог-платформасының іске қосылғанын хабарлауға қуаныштымыз! Блог бұрын қойылған сұрақтарды кері байланыс арқылы «Контактілер» қойындысында жариялайды. Блог платформасында кез келген адам сұрақты жариялау үшін «МТМУ туралы сұрақтар» мақаласына түсініктеме қосу арқылы өз сұрақтарын қоя алады, сізде тек электрондық пошта болуы керек.

ХКГУ ПРЕЗИДЕНТІНІҢ ӨМІРБАЯНЫ

Амангелді Жұмағалиұлы Омаров 1941 жылы 30 сәуірде Қарағанды облысы Балқаш қаласында теміржолшының отбасында дүниеге келген. Әкесі Омаров Жұмағали Омарұлы (1902 - 1975) - Қазақ КСР-нің еңбек сіңірген құрылысшысы, Құрметті теміржолшы, Ленин және Халықтар достығы ордендерінің иегері, Түрксіб құрылысшысы, Түркістан бөлімшесінің меңгерушісі. -Сібір темір жолы, Қазақ темір жолының бас инженері, 1969-1975 жж. Ташкент темір жол көлігі инженерлері институтының Алматы филиалының директоры.

Омаров А.Д. Ол ата-анасы бизнеспен тұруға мәжбүр болған станциялар мен қалалардағы теміржол мектептерінде оқыды. атындағы No2 орта мектепті бітірген соң. Абай Балқаш қаласында, 1960 жылы Новосібір темір жол көлігі инженерлері институтына «Темір жол, жол құрылыстары құрылысы» мамандығы бойынша оқуға түседі, өйткені ол алғашқы техникалық білімді Түркістан-Сібір құрылысшысы әкесінен алған.

Амангелді Омаров 1966 жылы университетті бітіріп, теміржол құрылысының инженері біліктілігін алып, Қазақ темір жолының Арыс жол учаскесінің бригадирі, аға бригадирі қызметтерін атқарды. Одан кейін бес жыл Қарағанды маршрутында: жол шебері, аға жол шебері болып жұмыс істеді. 1968 жылдың қыркүйегінде сол дистанцияның бас инженері болып болашағынан үміт күттіретін маман, жақсы ұйымдастырушы Амангелді Омаров тағайындалды.

1971 жылы шілдеде А.Омаров Балқаш жол дистанциясының бастығы болып тағайындалып, 1972 жылы Қарағанды жол дистанциясының бірінші бастығы қызметіне ауыстырылып, бес жыл ішінде аса маңызды көмір кенінде жол шаруашылығын күтіп ұстауды қамтамасыз етті. жүк тиеу және бір мезгілде Қарағанды-Сұрыптауды қоса алғанда, ондаған маңызды станциялардан тұратын транзиттік торап.

А.Омаров дистанция бастығы ретінде жақсы ұйымдастырушы, барлық жұмыстың басты орындаушысы болды. Өзінің қайсарлығы мен қайраттылығымен, ұжымды біріктіріп, қиыншылыққа төтеп беру қабілетімен өзгелерге үлгі болып, көш бастады. Оның берілген тапсырмаларды орындаудағы инженерлік ойлауы, бастамашылдығы мен шығармашылық көзқарасы жаңадан құрылған Целинная темір жолының басшылығы тарапынан жоғары бағаланды. 1977 жылдың шілде айында Амангелді Жұмағалиұлы әуелі жол бөлімінің бастығы, кейін Қарағанды жол-құрылыс басқармасы бастығының орынбасары, Қарағанды бөлімшесінің бас инженері болып тағайындалды. Бұл Жарық-Мойынты бағытында екінші жолдар салынып, Қарағанды-Жарық-Мойынты учаскесін электрлендірілген кез еді. Ә.Омаров жобалау және құрылыс ұйымдарымен мәселелерді шебер шешіп, жол бөлімшесінің дамуына үлкен үлес қосып келеді. Бұл ретте ол Анар – Қарағанды – Мойынты магистральдық бағытының ең ауыр учаскелерінің бірінде жолды күтіп ұстау және жөндеуді қамтамасыз ету үшін жол дистанцияларының, жол машина станцияларының қызметін ұйымдастырады.

Амангелді Жұмағалиұлы Омаров 1983 жылы жол бастығының орынбасары болып ауысқан Алматы тас жолында да үлкен ұйымдастыру жұмыстарын жүргізді. Жол басқармасы тас жолды түбегейлі жаңғыртудың ауқымды бағдарламасын дайындап, жүзеге асырды. Барлық дерлік локомотив деполары реконструкцияланды және кеңейтілді, барлық негізгі тораптар мен стансалардағы жол құрылыстары сигналдық құрылғыларды жаңартумен айтарлықтай дамыды. Мойынты-Шу бағыты электрлендіріліп, Шеңгелді стансасы жағында жұмыс басталды. Осы жергілікті жұмыстарды ұйымдастырушылардың бірі жол бастығының орынбасары А.Омаров болды. Ол дайын жобаларға емес, өзінің инженерлік білімі мен тәжірибесіне сүйене отырып, техникалық құралдарды дамытудың көптеген мәселелері бойынша шешімдер қабылдады. А.Омаров шет мемлекеттердің теміржол рельстерін төсеу тәжірибесін ескере отырып, рельстердің үстіңгі құрылымының құрылымдарын өзгерту жұмыстарын жүргізуде, темірбетон шпалдарға ауыр типті рельстерді төсеу жұмыстарына жетекшілік етуде, теміржол рельстерін төсеу алаңын кеңейтуде. үздіксіз үздіксіз жол және жасанды құрылымдарды қайта құру. Ақтоғай – Дружба – Алашанькоу өткелі арқылы өтетін темір жолды жобалау және қалпына келтіру жұмыстарын ұйымдастырушылардың бірі.

Бұл 1988-1990 жылдары Ақтоғай-Дружба учаскесінде және шекаралық стансада үнемі болып, жолдың түкпір-түкпірінен адамдарды тартып, жол құрылыстарын, қираған ғимараттар мен құрылыстарды қалпына келтіру жұмыстарын жүргізген А.Д.Омаров болатын. Ол жерде мыңдаған адам жұмыс істеді. А.Д.Омаров барлығын станциялар мен нысандарға орналастыру, материалдар мен құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету, атқарған жұмыстарына ақы төлеу, олардың тұрмыстық және тамақтану жағдайын жасау міндетін атқарды. Басқа көлік құрылыстарымен қатар бұл магистраль Қазақстан мен Қытай халықтарының арманы ретінде Қазақстан Республикасының еңбек жетістіктерінің шежіресіне енді. Магистраль ең қиын техникалық-экономикалық жағдайда және рекордтық мерзімде пайдалануға берілді. 

1991 жылы б.з.д. Омаров Алматы жолының бастығы болып тағайындалды. 1991 жылы шілдеде жүк тасымалы ашылып, 1992 жылы маусымда Қазақстан мен Қытай арасындағы Алматы-Үрімші бағыты бойынша жолаушылар тасымалы басталды. А.Д.Омаровтың қатысуымен Қазақстан – Қытай – Жапония – Оңтүстік Корея – Малайзия – Сингапур бағытында контейнерлік тасымалдауды дамытуға қызмет көрсететін жаңа бағыттар ашылды, бұл жаңа халықаралық көлік дәліздерін құруға және өңірлік көлік дәліздерінің қалыптасуына ықпал етті. Азия континентіндегі экономикалық ынтымақтастық.

Ә.Омаров жол бастығы болып жұмыс істеген кезде Алматы тас жолының көп бөлігі электрлік тартуға көшірілді, Шу – Арыс, Шу – Отар – Алма-Ата маңызды бағыттары электрлендірілген. 1995 жылы 4 қаңтарда соңғы электрлендірілген Луговая – Шу учаскесінің ашылу салтанаты болып, оған Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаев бастаған үкіметтік комиссия қатысты. Бұл учаскенің іске қосылуы солтүстіктегі Пресногорковскаядан оңтүстіктегі Сары-Ағашқа дейінгі үздіксіз Трансқазақстандық электр магистралін құру бойынша көп жылдық жұмысты аяқтады. Ә.Омаровтың ерекше еңбегі – орталықтандырылған қаржыландыру болмаған және шаруашылық байланыстар үзілген 90-жылдары электрлендіру жұмыстарын жалғастыруды ұйымдастыра білген. Жолда көптеген бөлшектер мен құрылыстар жасалды, негізгі жұмыстарды теміржолшылардың өздері атқарды. 

А.Д.Омаров Қазақстанның егеменді дамуы мен нарықтық жағдайға көшуінің бастапқы кезеңінде Алматының және басқа да жолдардың жұмысын ұйымдастыруда көп еңбек сіңірді. Көлік және коммуникация министрлігімен бірлесіп, материалдық-техникалық қамтамасыз ету жүйесі сақталды, жолдар арасындағы өзара есеп айырысуларды қамтамасыз ететін Темірбанк құрылды, халықаралық жүк тасымалының экспедициясы жүйесі құрылды, тарифтердің бақылаусыз өсуіне жол берілмеді, осылайша Қазақстанның өнеркәсібі мен ауыл шаруашылығына қолдау көрсетілді.

Алматы темір жолының басшысы ірі өндірістік мәселелерді шешу барысында әлеуметтік саланы да назардан тыс қалдырмайды. Осы кезеңде жүздеген мың шаршы метр тұрғын үй алаңы, бірқатар мектептер, балабақшалар мен балабақшалар салынды. Ағадыр – Жарық – Балқаш – Саяқ – Ақтоғай үлкен учаскесін, сондай-ақ Шеңгелді стансасын ауыз сумен қамтамасыз ету үшін су құбыры желісі салынды.

Тәжірибесі мол теміржолшы, ғалым ретінде А.Омаров отандық және шетелдік ғылым өкілдерінің зерттеулерін қорытындылайды, рельс жолын салу мен жобалаудың жаңа тәсілдерін, жол жұмыстарын автоматтандыру мен өндіру технологиясын қарастырады, теориялық тұрғыдан негіздейді. темір жол рельстерінің ұзақ мерзімділігі, олардың жұмыс істеу сенімділігін қамтамасыз ету, бағыттама бұрандалардағы рельстердің бұзылу калибрлерін болжау, жолдың үздіксіз параметрлерін оңтайландыру әдістері мәселелері.

Ғылыми еңбекте темір жол желісін және олардың инфрақұрылымын дамыту, пойыздар қозғалысының жылдамдығын арттыру, көліктік қызмет көрсету сапасын арттыру, жүктердің сақталуын қамтамасыз ету, көлік қызметкерлерінің әлеуметтік-тұрмыстық жағдайын жақсарту және басқа да көптеген мәселелер белгіленген. Ә.Омаровтың еңбектері, мысалы, «Қазақстандағы темір жолдарды электрлендіру» (1995), «Құмдары ауыспалы шөлдерде темір жолдарды жобалау» (1999), «Қазақстандағы темір жол астыңғы қабаты» (2000), т.б.  Ол екі жүзден астам ғылыми мақалалар, жиырма монография жариялады, алты авторлық куәлік алды.

1997 жылы «Қазақстан темір жолы» республикалық мемлекеттік кәсіпорнының («ҚТЖ» РМК) құрылуымен А.Омаров бас директордың бірінші орынбасары болып тағайындалды. Одан кейін 1997 жылдың шілдесінде Алматы темір жол көлігі инженерлері институты мен Алматы автомобиль-жол институты негізінде құрылған Қазақ көлік және коммуникация академиясының (ҚазАТК) ректоры болып тағайындалды. Ол ҚазАТК-ның тұңғыш президенті болды.


өзі А.Д Омаров 1989 жылы техника ғылымдарының кандидаты, 1999 жылы А.Омаров техника ғылымдарының докторы ғылыми дәрежесін алу үшін кандидаттық диссертациясын қорғады.

2000 жылы А.Омаров «Темір жол, іздестіру және жолды жобалау» және «Автомобиль жолдарын, аэродромдарды, көпірлерді жобалау және салу» деген екі мамандық бойынша ғылым докторы ғылыми дәрежесін алу үшін диссертация қорғау жөніндегі диссертациялық кеңестің төрағасы болып бекітілді. және туннельдер.

А.Д.Омаровтың жетекшілігімен барлық көлік мамандықтары бойынша мемлекеттік білім беру стандарттары, типтік бағдарламалар мен оқу жоспарлары жасалды. «Қазақ көлік және коммуникациялар академиясының хабаршысы» (2000) және «Қазақстанның өнеркәсіптік көлігі» (2004) журналдарын құрудың бастамашысы.

А.Д.Омаровтың инженерлік, ғылыми, педагогикалық және қоғамдық қызметі жоғары бағаланды. Еліміздің көлік-коммуникация кешенін дамытуға, темір жол көлігі саласындағы халықаралық байланыстарды кеңейтуге қосқан елеулі үлесі үшін оған Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген көлігі қызметкері атағы берілді, «Ерен еңбегі үшін» медалімен марапатталды. , «Құрметті теміржол қызметкері» төсбелгісімен, ол Халықаралық ақпарат академиясының толық мүшесі болып сайланды, Халықаралық көлік академиясының академигі, сонымен қатар «Қазақстан Республикасы білім беру ісінің құрметті қызметкері» белгісімен марапатталды.

2000 жылы А.Д.Омаров Қазақ теміржол университетін ұйымдастырып, 2003 жылдан бері өзі басқарып келеді. Университет 11 колледж мамандығы, 16 бакалавриат мамандығы, 9 магистратура және 4 PhD докторантура мамандықтары бойынша көлік-коммуникация кәсіпорындары мен Қазақстан экономикасының басқа секторлары үшін техникалық-экономикалық саладағы мамандарды дайындайды.


Ол жақсы отағасы, аяулы әке және ата. Амангелді Жұмағалиұлының жұбайы Кәріма Әбілқасқызы мамандығы бойынша есепші-экономист. Қыздары Ботагөз мен Гүлмира экономика ғылымдарының кандидаты, философия докторы PhD.

Инженер-ғалым, ғылымды ұйымдастырушы, теміржол ісі саласында теориялық және практикалық білімі бар маман Амангелді Жұмағалиұлы Омаровты тек Қазақстанда ғана емес, шетелде де танымал.